Karin Wesselink

Het gaat allemaal om de zin in het Sranantongo ‘Yu no man broko mi, mi na afu sensi’. Als je deze taal nooit hoort, dan versta je misschien ‘broccoli’. Maar als je weet waar deze zin over gaat en dat het verwijst naar het slavernijverleden in Suriname, dan is het niet zo raar dat niet iedereen blij is met grapjes hierover. De grappen zorgen ervoor dat het niet meer over de inhoud van het lied gaat en dat vinden mensen jammer.

Slavernij

Het is namelijk een bekende uitdrukking en betekent: ‘je kan me niet wisselen, ik ben een halve cent’. Die halve cent was in de tijd van de slavernij in Suriname de kleinste munt. Bijna waardeloos, dus. Net zoals zwarte mensen in die tijd werden gezien. Maar je kunt het ook vertalen als: je kunt me niet raken of breken, ik ben wie ik ben.'

Een heleboel andere woorden uit het Sranantongo zijn nu wel bekend in straattaal, zoals doekoe, mattie, wagi en patta. Maar niet veel mensen weten dat Sranantongo als taal ontstond tussen Afrikaanse volkeren op slavenschepen. In die tijd noemde de Nederlandse kolonisator die taal ook wel ‘negerengels’ en ze verboden de taal. Na de afschaffing van de slavernij en de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 bleef Sranantongo een taal die als niet ‘netjes’ en soms zelfs als ‘onbeschaafd’ werd gezien. Dat hadden de Nederlanders immers honderden jaren verkondigd. Nog steeds is het onderwijs in Suriname in het Nederlands, maar tegelijkertijd groeit de trots op het Sranantongo. Dat kan te maken hebben met een wereldwijde emancipatiebeweging, zoals Black Lives Matter. Steeds meer mensen strijden tegen onderdrukking en racisme.

Trots

In Suriname en ook veel Surinaamse Nederlanders zijn dus juist heel trots op Jeangu die in het Sranantongo zingt tijdens een internationale tv-show die wel door 180 miljoen mensen wordt bekeken. Ze zien het als een eerbetoon aan de geschiedenis, de cultuur en het Sranantongo zelf.

“We wonen er zo’n 35 kilometer vandaan, dus dat is best dichtbij. Maar doordat het steeds zo bewolkt is, zie ik verder niets van de uitbarsting.” Sölvi verhuisde afgelopen december van Nederland naar IJsland; de geboorteplek van zijn moeder. “Voor mensen hier zijn aardbevingen en vulkaanuitbarstingen heel gewoon.” Dat Sölvi lag te slapen op het moment van de uitbarsting vindt hij dan ook helemaal niet erg. “Het gaat nu nog steeds door. De laatste keer dat deze vulkaan uitbarstte, is 800 jaar geleden. De lava bleef toen 300 jaar stromen. Ik ben benieuwd of dat nu ook zo lang gaat duren. Maar we hoeven niet bang te zijn. De lava stroomt gewoon de zee in.”

Giftige stoffen

Een buurman is al gaan kijken en eigenlijk wilde Sölvi wel mee. “Maar de regering raadt het af. Er kunnen giftige stoffen in de lucht zitten en de mensen die daar wonen, moeten ook hun ramen dichthouden. Ik denk dat het naar rotte eieren ruikt. Die geur van zwavel ruik je hier op het eiland ook bij de geisers waar heel warm water uit de bodem komt.”   
De uitbarsting kwam na weken van aardschokken. “Er was een persconferentie op tv waarin ze vertelden dat het zou gebeuren. Maar ze hebben het niet precies kunnen voorspellen. Er zat een paar weken verschil in.” De eerste beving voelde Sölvi op school. De juf had haar leerlingen goed voorbereid. Ze zei: “Als er een heel zware schok is, moeten we onder de tafels gaan liggen. Rustig blijven en niet gaan gillen.” 

“Vooral heel veel vergaderen, maar daar vertelt hij niet zoveel over. Ik denk omdat het heel saai is. Daarom zou ik nooit burgemeester willen worden. Mijn vader is al mijn hele leven burgemeester, maar pas sinds afgelopen zomer in de Hoeksche Waard. Hiervoor in Sliedrecht. Ik was helemaal niet blij met de verhuizing, maar gelukkig kon ik bij m’n oude honkbalclub blijven.”

Hoe word je eigenlijk burgemeester?

“Ik heb geen idee wat mijn vader heeft gestudeerd, maar ik weet wel dat je wordt benoemd door de Koning en de minister van Binnenlandse Zaken. Volgens mij geeft de gemeenteraad daar wel advies over. Na zes jaar kun je herkozen worden. Banen voor burgemeesters staan in een speciale krant: de Staatscourant. Als je zo’n baan wilt, dan schrijf je een sollicitatiebrief aan de Koning. En dan beslissen deskundigen wie het meest geschikt is.”
 

Wanneer ben je geschikt?

“Je moet je werk heel leuk vinden, want je moet altijd beschikbaar en bereikbaar zijn. De telefoon van m’n vader staat ook altijd aan. Het is een raadsel dat zijn batterij niet vaker leeg is. M’n vader werkt vaak in de weekenden, zoals afgelopen zondag. Toen was er een dodelijk ongeluk gebeurd met een auto in de sloot. Hij ging daar naartoe om met de hulpverleners van de brandweer en de ambulance te praten. Je moet ook altijd rustig blijven en je zenuwen kunnen verbergen. Dat kan mijn vader wel. Want toen Koningin Máxima laatst kwam, merkte ik van tevoren niet dat mijn vader nerveus was. En je moet met iedereen grapjes kunnen maken voor de gezelligheid.”

“Door corona nu bijna niet meer. Maar hiervoor wel, bijvoorbeeld naar feesten als mensen zestig jaar of langer getrouwd zijn. Dat is leuk, want dan krijg ik ook taart!”

Is het weleens handig dat je vader burgemeester is?

“Nou… iedereen weet wel altijd meteen wie ik ben. Gelukkig had de juf van mijn nieuwe school al verteld dat ik de zoon van de burgemeester ben, want ik had het een beetje ongemakkelijk gevonden als ik dat zelf had moeten doen. Verder was het wel handig dat ik de wethouder van speelplaatsen in Sliedrecht al een beetje kende omdat hij weleens bij ons thuis kwam. Ik had namelijk een plan bedacht voor een skatebaan in onze wijk en met een vriendje samen 40 handtekeningen verzameld en 250 euro ingezameld. Maar daar heb ik toen niet met mijn vader over gepraat, want die was vaak weg voor zijn werk. Weet je wat heel leuk is? Die skatebaan komt er dit jaar!”

Van welke stad hoop je dat jouw vader nog eens burgemeester wordt?

“Rotterdam! Aboutaleb is ook heel leuk, maar daar is lekker veel te doen. Dan kan mijn vader hopelijk wat doen aan het afval op straat.”

“Als dorpshoofd zorgt hij voor eenheid in het dorp, tussen alle families. Als er onderlinge ruzies zijn, dan bemiddelt hij. Hij is ook een soort rechter. Dit doet hij allemaal samen met de dorpsoudsten. Het dorpshoofd neemt nooit beslissingen in z’n eentje. De regering in onze hoofdstad werkt samen met alle dorpshoofden in het land, want die staan veel dichter bij de mensen in het dorp. Bijvoorbeeld: tijdens de eerste lockdown door corona zorgden de dorpshoofden ervoor dat iedereen van de regels wist. En als mensen die regels niet naleefden, dan kregen ze een boete van het dorpshoofd.”

“Nee, hij is onze leider. De baas is de Mankrado: een van de dorpsoudsten. Dat kan een man zijn, of een vrouw. De andere dorpsoudsten en de Mankrado bepalen samen wie het volgende dorpshoofd uit onze familie wordt. Want de opvolging gaat zoals bij koningen: alleen mensen uit onze familie kunnen dorpshoofd worden. In Ghana is ook democratie, maar dit is de manier waarop ons volk al eeuwenlang zorgt voor vrede in de dorpen.”

Word jij de volgende?

“Vroeger konden vrouwen geen dorpshoofd worden. Nu wel. Dus er is een kans. Mijn vader zou eigenlijk de volgende zijn, maar hij wil niet. Hij heeft gekozen om dominee te zijn en dat slokt al zijn tijd en aandacht al op. Ik heb een heleboel plannen voor ons dorp, mocht het zo ver komen dat ik dorpshoofd word. Ik wil in elk geval zorgen voor een speelplein voor de kinderen, betere wegen en beter internet.”

Gewapende mannen in uniform proberen de rust te bewaken in Minsk (WIt-Rusland) na de uitslag van de verkiezingen: 2
Er wordt goed toezicht gehouden tijdens de verkiezingen in Uganda. Vooral als presidentskandidaat en muziekster Bobi Wine komt stemmen: 3
Gewapende mannen in uniform bewaken de plek waar stembiljetten worden geprint voor de komende verkiezingen in Ecuador: 1

Woordzoeker

In een democratie kiezen de burgers elke vier jaar hun volksvertegenwoordigers.

“Op het nieuws vertelden ze dat we beter niet met z’n allen in de trein konden stappen, om meer covid-besmettingen te voorkomen. Het is niet verboden, maar de regering raadt het af”, vertelt Usher. “In Shanghai zijn nu niet zoveel gevallen. En in de stad waar mijn opa’s en oma’s wonen, ook niet.” Toch vindt hij het niet overdreven van de overheid; je kunt maar beter het zekere voor het onzekere nemen.  

Beloning

In sommige steden krijgen de burgers tegoedbonnen voor eten of uitstapjes dicht bij huis. Zo hoopt de regering dat de mensen inderdaad niet op reis zullen gaan. De inwoners van Shanghai krijgen dit niet en Usher had er ook nog niet van gehoord. Maar hij vindt het wel een goede beloning voor mensen die bijvoorbeeld in risicogebieden wonen waar het aantal besmettingen nu weer oploopt. “Maar dat is hier ruim 1500 kilometer vandaan.” China is natuurlijk een immens groot land.

Vorig jaar rond deze tijd pakte Usher inderdaad de trein voor een reis van zo’n dertien uur naar de provincie Hebei, met in z’n rugtas in elk geval een muts en handschoenen. “Bij m’n opa’s en oma’s is het altijd veel kouder. Vorig jaar lag er zelfs een beetje sneeuw.” Dat ze dit jaar niet gaan, heeft niet zoveel met covid te maken. Ze gaan eigenlijk altijd om het jaar. “Als ik tussendoor m’n grootouders mis, dan bel ik ze. En als ik de zelfgemaakte dumplings van oma weer eens wil eten, dan doet ze die op de post en komt een koerier ze brengen.”  

Risicogebied

Verder is zijn leven sinds covid niet zo heel erg veranderd. “Het enige is dat ik een mondkapje moet dragen als ik buiten ben. En als we een winkelcentrum in willen, dan moeten m’n ouders via een speciale app hun QR-code laten scannen. Als het groen wordt, mogen we naar binnen. Als het rood wordt, dan blijkt dat we in een risicogebied zijn geweest en moeten we weer naar huis. En ze meten onze temperatuur. Als je koorts hebt, mag je ook niet naar binnen.”  

Vakantie

Hoe gaat Usher dan nu z’n vakantie doorbrengen? “Ik ga lekker veel piano spelen en boksen. Mijn boksschool geeft een training van een week. Gezond eten en veel bewegen is ook meteen heel gezond voor je weerstand. Zo blijf je gezond.”  

Natuurlijk weet ze dat de akkers en visvijvers in haar dorp Gokana in de Nigerdelta vervuild zijn door olie. Die zwarte drek is overal. Maar ze wist niet dat haar opa in 2008 samen met een paar andere boeren en een milieuorganisatie een rechtszaak tegen Shell is begonnen omdat er dagenlang olie uit de pijpleidingen op hun vruchtbare grond lekte. Haar opa overleed toen Meebelibari nog een baby was, maar haar vader Eric nam het stokje over. Ook dat wist Meebelibari niet. Volwassenen in haar familie praten niet met hun kinderen over zulke serieuze zaken. 

Vorige week vrijdag was het dan zo ver: haar vader Eric reisde naar de havenstad Port Harcourt om de uitspraak van een rechter in Nederland te horen. Goed nieuws! Shell moet alle schade aan de boeren vergoeden. En dat niet alleen. "Shell moet vanaf nu hun pijpleidingen beter onderhouden. En als er weer iets kapotgaat, moeten ze het meteen repareren", vertelt ze. Haar vader legt verder uit dat de rechter ook heeft beslist dat er binnen een jaar een systeem moet worden geinstalleerd in de pijpleidingen waardoor een lek meteen wordt ontdekt. 

Opruimen

Binnenkort zal worden begonnen met het opruimen van de olie. Maar dat is een ingewikkelde en tijdrovende klus. Meebelibari vertelt: " Het zal minstens vijf jaar duren voordat de bodem schoon is en de schade aan het milieu is hersteld. Mijn vader vertelde dat er eerst deskundigen komen om te onderzoeken hoe vervuild het precies is en wat er moet gebeuren."

Zorgen

Haar vader vindt het de hoogste tijd dat Shell vanaf nu beter gaat zorgen voor de mensen in het gebied waar ze oliewinnen. “Onze kinderen zitten op de grond in klaslokalen, zonder bureaus, stoelen of een schoolbord. Shell is het aan ons verplicht om te zorgen voor bijvoorbeeld een betere school en wegen. Ze zijn immers te gast in ons leefgebied." Meebelibari denkt dat haar leven vanaf nu beter gaat worden. “Als de boeren straks weer wat kunnen verbouwen en er weer vis gevangen kan worden, dan verdient iedereen meer geld. En dan kan ik misschien wel naar de universiteit of misschien zelfs wel naar het buitenland.”

"Het gaat een beetje vanzelf. Mijn moeder spreekt Albanees en mijn vader Arabisch, hij komt uit Egypte. Maar ik spreek vooral Frans met hem. Ik kan ook Engels en natuurlijk Nederlands. Mijn moeder heeft mij Frans en Albanees geleerd. Mijn vader heeft ook wat Albanees geleerd, want hij wil grapjes kunnen maken met mijn moeder. Daar moeten we altijd heel hard om lachen. Mijn moeder kan ook Kroatisch en Russisch." 

"Via mijn ouders, maar ook door mijn vrienden uit Amerika, Engeland en Rusland. Die ken ik van de buurt en sommigen heb ik leren kennen via een game. Voor mij werkt het goed om een taal uit een boek te leren: gewoon woordjes stampen. Maar als je met iemand praat, dan leer je juist weer de uitspraak en de accenten. Ik zou wel beter Arabisch willen kunnen, maar dat is heel moeilijk en je moet eigenlijk naar de moskee om het te leren. Mijn vader leest wel soms voor in het Arabisch en zo leer ik het ook een beetje." 

Raak je nooit in de war?

"Nou, ik wil liever geen fouten maken. Maar mijn moeder zegt dat dat niet erg is. Ik denk weleens dat ik iets in het Frans zeg, maar dan is het Albanees. Of andersom." 

"In het Duits, Engels, Grieks of Tsakonika? Ik spreek al die talen en wil ook nog Spaans leren. Maar laat ik beginnen met vertellen dat ik in een kustplaatsje in de Peloponnesos woon. Dat is het grootste schiereiland van Griekenland. Vroeger was bijna iedereen hier herder. Dat heeft mijn oma weleens verteld. Ons dorp had weinig contact met mensen uit andere dorpen of grotere steden. Maar er is veel veranderd. Nu zijn er hotels en restaurants voor de toeristen en in de zomer hoor je hier veel Engels en Duits. Mijn moeder heeft een winkeltje met lokale producten, zoals schapen- en geitenkaas. Zij spreekt niet zo goed Engels, dus ik help haar soms met klanten uit het buitenland." 

Spreken de toeristen ook Grieks?

"Sommigen proberen het wel en zeggen 'hallo' en 'dankjewel'. Dat vind ik respectvol. Maar ze spreken geen Tsakonika. Ik noem dat zelf geen dialect, maar de taal van ons dorp en nog een stuk of tien dorpen in de buurt. Mijn buurman, meester Panos, zegt dat het de oudste taal van Europa is en misschien zelfs wel de oudste taal van de hele wereld. Hij woonde bijna vijftig jaar in het buitenland en toen hij terugkwam, merkte hij dat de jongeren en kinderen in Tyros geen Tsakonika meer leerden. Hij wilde niet dat de taal zou verdwijnen. Daarom begon hij ons drie jaar geleden les te geven." 

Waarom leerde jij geen Tsakonika?

"Misschien dat mijn ouders dachten dat het niet zo belangrijk was. Maar ik vind het leuk om te leren, want  het is onderdeel van onze cultuur. Meester Panos roept in de klas weleens dat Tsakonika belangrijker is dan Engels. Wij moeten dan een beetje lachen. Aan de ene kant heeft hij gelijk, want waar je ook heengaat je moet altijd onthouden waar je vandaan komt. Maar ik vind Engels ook belangrijk, vooral als je naar het buitenland wil. Ik wil graag naar Amerika om daar voor kinderarts te studeren. En ik vind het ook leuk om de teksten van mijn favoriete zangeres Billie Eilish te kunnen verstaan." 

"Tsakonika is geen geschreven taal, daarom leren we vooral liedjes en oefenen we op de uitspraak. Die is heel anders dan in het Grieks en best moeilijk. Vorig jaar kwam er een cameraploeg van de landelijke televisie om ons te filmen. We zongen toen een oud liedje in het Tsakonika, over een meisje dat haar moeder vraagt of ze haar niet wil laten trouwen met een jongen ver weg. Meester Panos heeft ons ook kerstliedjes in het Tsakonika geleerd. Thuis zingen we die nu, maar in de kerk zijn ze in het Grieks. Het zou heel leuk zijn om ze daar ook in het Tsakonika te zingen. Dat zou me extra trots maken. Ik ben al trots op mijn cultuur. Ik draag bijvoorbeeld op 25 maart altijd traditionele kleding. Dan vieren we de Griekse onafhankelijkheid na de oorlog met de Turken. Die kleren heb ik van oma gekregen die ze ook als kind droeg. Maar zij droeg het elke dag." 

En op school?

"Het zou geweldig zijn als we op school ook Tsakonika zouden leren, maar onze juf komt niet uit het dorp en ze spreekt het zelf niet. Zes van mijn twaalf klasgenoten leren het ook, dus als we willen dat de juf ons niet verstaat, dan praten we lekker Tsakonika." 

“Dat kan ik in de Nederlandse Gebarentaal doen of ik gebruik mijn stem. Als je nooit gebaren hebt geleerd, dan snap je me waarschijnlijk niet. Dus ik gebruik mijn stem. Dat doe ik met bijna alle horende mensen. Ik ben de enige dove in de familie, maar mijn ouders en mijn zus kunnen best goed gebaren. Alleen mijn jongste zusje gebruikt kapot weinig gebaren. Die moet ze nog leren. Maar als ik naar de tandarts of naar het ziekenhuis moet, dan gaat er ook een gebarentolk mee. Mijn moeder kan niet zo snel gebaren.”

Iedereen kent nu gebarentolk Irma...

“Ja, door de corona-persconferenties op tv. Eerder was er wel ondertiteling voor doven bij het nieuws, maar een gebarentolk is veel fijner. De Nederlandse Gebarentaal is sinds een paar maanden een officieel erkende taal. Vroeger was het verboden voor doven om gebaren te gebruiken. Dat deden ze toen soms stiekem. Gebarentaal is mijn taal en identiteit. Ik droom weleens dat iedereen als kind op school een paar gebaren leert. Dat zou heel handig zijn, helemaal nu iedereen overal mondkapjes draagt. Die maken het voor mij nog lastiger om te communiceren. Als ik iemands mond niet zie en ik zie iemands gezichtsuitdrukking niet, dan snap ik niet wat diegene zegt. Dan raak ik geïrriteerd.”

“Vaak vragen mensen hoe het voelt om doof te zijn. Ik weet het niet, ik ben het gewoon. Als ik met een vriendin aan het winkelen ben en we maken gebaren, dan kijkt iedereen naar ons. Dat is ook irritant. Soms heb ik het gevoel dat ik word buitengesloten, bijvoorbeeld thuis tijdens het eten. Dan vergeten ze weleens gebaren te maken en heb ik geen idee waar het over gaat. Als ik eerlijk ben, ben ik het liefst met andere dove mensen. Ik heb wel ook een paar horende vrienden. Ik heb ze een paar gebaren geleerd. Maar ook hen moet ik weleens vragen of ze langzamer en duidelijker willen praten. Dat durf ik alleen niet altijd en ook niet bij iedereen.”

Jij kunt best goed praten...

“Ja, ik ben wel doof, maar ik heb door heel hard te oefenen met logopedie op school en thuis best goed leren praten. Vooral bepaalde letters waren moeilijk, zoals de -s. Ik ga naar een speciale school met allemaal andere kinderen die doof of slechthorend zijn, of een taalontwikkelingsstoornis hebben. Die school is in Vught, ik ga altijd heen en weer met een taxibusje.”

Jij houdt heel erg van muziek, toch?

“Mensen zijn vaak verbaasd dat ik naar muziek luister. Ik heb zelfs een tijdje op gitaarles gezeten. Ik heb een cochleair implantaat: dat is een apparaatje in mijn hoofd en aan de buitenkant bij mijn oor. Het helpt me geluiden te horen. Die kan ik ook aansluiten op mijn smartphone en zo kan ik direct muziek luisteren, zonder dat iemand anders het hoort. M’n ouders kunnen dus nooit zeuren dat het geluid te hard staat. Handig!”

Net als elke middag staan haar moeder en oma al met haar broertje te wachten bij de internationale school van Alexandra. Ze zwaait naar haar vriendinnen Zoë uit de Filipijnen en Anjali uit Nieuw-Zeeland. Zelf is Alexandra in de Chinese stad Shanghai geboren. Ze gaat naar een internationale school omdat haar ouders willen dat ze goed Engels leert. Op school spreken de leerlingen namelijk alleen Engels met elkaar, behalve tijdens het dagelijkse lesuur Mandarijn. Dat is de officiële taal in China. Haar ouders zijn niet de enigen die hopen dat hun kind door Engelse les meer kans heeft op een goede baan later. In de stad vind je namelijk overal onderwijsinstituten voor bijles in onder andere Engels. Sommigen zijn duur en goed. Anderen minder prijzig, maar vaak ook minder van kwaliteit. “Met mijn moeder praat ik Mandarijn, maar ook weleens Engels. Met mijn vader praat ik alleen Engels. Hij is Chinees, maar geboren en opgegroeid in New York. Het gebeurt best vaak dat mensen op straat me vreemd aankijken of naar me staren als ik Engels met mijn ouders praat. Dat vind ik heel vervelend. Het geeft me het gevoel dat ik niet mezelf mag zijn.”

De havenstad Shanghai is met haar 24 miljoen inwoners de grootste van de wereld. In de stad wonen mensen met allemaal verschillende culturen en hun eigen talen en dialecten. Toch zijn mensen op straat er niet aan gewend dat ze een Chinees meisje van de leeftijd van Alexandra zó goed Engels horen praten. Eigenlijk is het dus een compliment, maar zo voelt het voor Alexandra helemaal niet. Ze is trouwens wel blij dat ze niet zoveel Mandarijn hoeft te lezen en schrijven. “Mandarijn is mega-moeilijk", legt Alexandra uit. Wat het extra lastig maakt, is dat de betekenis van een woord niet alleen door de klank wordt bepaald, maar ook door de toon of de melodie waarop die klank wordt uit gesproken. “En in het Mandarijn heb je geen letters, maar karakters. Elk karakter betekent iets anders.”

Dialect

In de stad klinkt ook vaak het dialect van Shanghai. “Ik spreek het nog niet, maar ik zou het wel willen leren. Ik ben hier geboren en als ik dat dialect zou kunnen spreken, zou ik het gevoel hebben dat ik er echt bij hoor.” Alexandra is niet de enige in haar familie die geen Shanghainees spreekt. Het gezin woont pas een jaar of tien in de metropool. Haar moeder komt uit de provincie Henan, zo’n 900 kilometer verderop. Alexandra’s moeder spreekt wel een ander dialect: dat van haar geboortestreek.
"Oma woont bij ons sinds ik geboren ben en vaak praten mama en oma in hun eigen dialect. Ik wil vaak weten waar het over gaat. Soms leggen ze het me dan uit, maar soms ook niet. Misschien hebben ze het dan wel over iets wat ik niet mag weten. Mijn moeder en oma vinden het in elk geval niet nodig om mij hun dialect te leren. Ik ga toch niet in de provincie Henan wonen. Als het aan mij ligt, blijf ik de rest van mijn leven in Shanghai.”
Na tien minuten wandelen zijn ze in hun appartement. Alexandra woont in een buitenwijk van de stad, zo’n uur met de auto vanuit het centrum. In haar buurt staan niet de karakteristieke wolkenkrabbers van een Chinese metropool, maar complexen van zo’n vier verdiepingen. Het gezin is hier speciaal gaan wonen voor de internationale school van Alexandra.

“Ik kijk elke avond het Jeugdjournaal en vaak ook nog het NOS Journaal met mijn ouders. Ik heb een abonnement op Kidsweek en ik volg op Instagram NOS stories en NU.nl. Ik vind het vooral leuk om korte filmpjes te kijken. Gemiddeld ben ik een uur per dag bezig met het nieuws.”

Doe je dat vooral online?

“Nou, ik lees ook wel eens papier. Maar het meeste toch online. Een krant lezen duurt vaak langer. Maar het is niet zo dat ik filmpjes automatisch beter onthoud. Een saai filmpje vergeet ik even snel als een saai krantenartikel.”

“Nieuws is vaak negatief, maar toch word ik er niet echt verdrietig van. Het maakt me eerder dankbaar. Dan realiseer ik me dat ik het best goed heb. Als je het nieuws zelf volgt, dan kun je een eigen mening vormen. Ik discussieer bijvoorbeeld best vaak met mijn ouders over dingen die gebeuren. Toen een van de rechters van het Amerikaans Hooggerechtshof, Ruth Bader Ginsburg, stierf hadden we het daar ook over. We waren een paar jaar geleden naar een film over haar gegaan, vandaar.”

Vertrouw je al het  nieuws dat je ziet?

“Online is er natuurlijk weleens nepnieuws, maar ik volg alleen accounts waar zo’n groen vinkje achter staat. Ik wil wel zeker weten dat het account betrouwbaar is. En soms overleg ik met mijn vrienden over iets dat ik heb gezien.”

“Als je weet wat er in de wereld gebeurt, kun je meevoelen met anderen. Zelf kijk ik graag het NOS Jeugdjournaal, ook al is het soms hartbrekend wat je ziet. Ik vind het goed dat journalisten soms kinderen aan het woord laten, maar dat mag van mij nog wel meer. Ik heb het zelf het liefst over het milieu. Dat vind ik een heel belangrijk onderwerp. Bijvoorbeeld over plasticsoep. En armoede, trouwens ook. Ik ben zelf naar een heel arm deel van Algerije geweest en daarna zag ik dat ze in Marokko veel rijker waren. In Algerije was het ook niet zo veilig. Het is goed om anderen daarover te vertellen.”