Oorlog is een gewapende strijd tussen volkeren of landen. Als groepen binnen dezelfde staat met elkaar vechten, dan is dat een burgeroorlog. Die burgeroorlogen hebben vaak een lange en ingewikkelde voorgeschiedenis die voor buitenstaanders moeilijk te begrijpen is. Meestal gaat het over ongelijke behandeling, grondgebied, rijkdommen of water. Officieel mag het woord oorlog niet zomaar gebruikt worden. Er moeten bijvoorbeeld minstens duizend doden zijn gevallen op één plek of tijdens één moment. Maar het precieze aantal slachtoffers is vaak moeilijk te bepalen. Door de chaos die bij een oorlog ontstaat, maar ook doordat de vechtersbazen belang hebben bij het verspreiden van verkeerde aantallen.

Doelwit

Wereldwijd zijn er afspraken gemaakt tussen landen over het voeren van een oorlog. Die regels zijn vastgelegd en ondertekend in internationale verdragen. In een ideale wereld zou iedereen zich hieraan houden. Maar dat is niet zo. Deze regels worden geschonden. Een van deze afspraken is dat burgers nooit het doelwit mogen zijn. Toch worden zij aangevallen door strijdende partijen en vallen vaak de meeste dodelijke slachtoffers onder burgers.

Nazi-Duitsland

De oorlog met de meeste slachtoffers is de Tweede Wereldoorlog. Volgens schattingen zijn er toen wereldwijd rond de 75 miljoen doden gevallen. Slechts 20 miljoen hiervan waren soldaten, de rest burgers. In de Sovjet-Unie stierf bijvoorbeeld 25% van de bevolking: één op de vier. De meeste slachtoffers vielen aan de kant van de geallieerden. Dat waren de landen die samen tegen nazi-Duitsland en hun bondgenoten vochten. Belangrijk om te weten: niet alle doden vielen door wapengeweld. Ook door bijvoorbeeld uitputting of honger kwamen mensen om.

Grenzen en geloof

Veel oorlogen gaan over land of grondgebied verdedigen of terugveroveren. Een andere reden voor oorlog kan het geloof zijn. Godsdienst-oorlogen zijn al zo oud als de weg naar Rome. Bijvoorbeeld in Europa tussen de protestanten en de katholieken in de zestiende en zeventiende eeuw. Een andere godsdienstoorlog is de jihad. Dit Arabische woord betekent ‘leven als een goede moslim’, maar zo heet ook de gewapende strijd van extreem gelovige moslims zoals die van terreurgroepen IS in Irak en Syrië en de Taliban in Afghanistan.

Zal er altijd oorlog blijven? Die vraag stellen veel mensen zich natuurlijk. De ‘gewone’ burgers zitten helemaal niet te wachten op bommen op hun huis of tanks door de straten. Maar: er is geen wereldregering en ook geen wereldpolitie die als een soort scheidsrechter alles in de gaten houdt. Landen en volken voelen zich daardoor onzeker en gaan zich bijvoorbeeld extra goed bewapenen. Als de één dat doet, wordt de ander zenuwachtig. Die gaat ook meer wapens kopen of meer soldaten trainen. Dit heet ook wel een wapenwedloop. Dat zie je bijvoorbeeld tussen Noord- en Zuid-Korea en ook tussen India en China. Een manier om die onzekerheid van landen te verkleinen, is bondgenoten vinden. Alleen weet niemand 100% zeker hoe eerlijk die bevriende landen zijn. En soms begrijpen regeringsleiders elkaar niet altijd even goed.

Democratie

Er zijn steeds meer democratieën op de wereld. In deze landen is een gekozen regering aan de macht. Goed nieuws, want uit onderzoek blijkt dat er in landen met gekozen mensen aan de macht minder oorlog wordt gevoerd. Ruim de helft van de wereldbevolking woont nu in een democratisch land. Vlak na de Tweede Wereldoorlog waren nog maar 21 landen een democratie. Nu zijn dat er 87 van de 195 landen.