De manier waarop we denken over de rollen van meisjes en jongens wordt ook wel gender genoemd. Die ideeën zitten tussen je oren en hebben dus niets te maken met wat er tussen je benen zit. Dat is geslacht of sekse. Je opvoeding en de omgeving waarin je opgroeit bepalen hoe je denkt en hoe je je gedraagt als jongen of als meisje. Vaak gaat dat onbewust en stel je hier geen vragen bij omdat het nu eenmaal zo is. De meeste mensen voelen zich hier ook prettig bij. Zo weet je wat je van elkaar kunt verwachten.

Cultuur

Gedachten over gender zijn overal terug te vinden. Bijvoorbeeld in taal. Je kent vast het gezegde ‘je mannetje staan’. Dat betekent dat je je goed kunt verdedigen. Hierin zit een oordeel over hoe je als man hoort te zijn: sterk. Gender bepaalt zelfs welke karaktertrekken je laat zien. Je kopieert het gedrag van je ouders of van andere mensen om je heen. In veel culturen horen meisjes zich bij voorbeeld rustig te gedragen. Jongens mogen vaak veel uitbundiger zijn. In veel culturen zijn ook speciale feesten of rituelen waarna je een ‘echte’ man of vrouw bent. Bij jongens gaat het dan vooral over moed en fysieke kracht.

Normaal

Lang haar is alleen iets voor meisjes, jongens mogen niet huilen en meisjes zijn banger dan jongens. Herken je deze vooroordelen? Ben je het er mee eens? Of vind je het de grootste onzin? Er zijn giga-veel meningen over wat ‘typisch’ gedrag voor jongens en meisjes is en hoe hun uiterlijk moet zijn. Maar deze opvattingen zijn niet overal hetzelfde. Wat voor de één normaal is, is voor de ander juist ‘raar’.

Natuurlijk zijn er fysieke verschillen. Jongens hebben bijvoorbeeld gemiddeld tien keer zoveel testosteron in hun bloed dan meisjes. Dit is een hormoon dat zorgt voor spiergroei en lichaamsbeharing. En het speelt een rol bij zelfverzekerdheid. Maar dat betekent niet dat álle mannen meer testosteron hebben dan vrouwen. Er zijn ook vrouwen die juist meer van dit hormoon hebben dan een man met gemiddeld weinig testosteron.

Veranderingen

Voordat de vijf wereldgodsdiensten een paar duizend jaar geleden belangrijk werden, stopten samenlevingen de mensen minder streng in de hokjes man óf vrouw. Vaak was er dan ook een derde gender: iemand die zich gedroeg als een mix van man én vrouw. Als er geen onderscheid wordt gemaakt, heet dat genderneutraal.

Onzin

Nu gebeurt er in Nederland veel op dit gebied: wc’s worden genderneutraal, de HEMA heeft geen aparte jongens- of meisjeskleding meer en de omroepers van de NS zeggen nu ‘beste reizigers’, in plaats van ‘dames en heren’. Nog niet iedereen is zo ver. In veel speelgoedwinkels krijg je bijvoorbeeld nog steeds de vraag: ‘Is het cadeautje voor een jongen of een meisje?’ En dan wordt het keurig in blauw óf roze papier ingepakt.

* Sommige mannen in Schotland dragen een kilt: een rok met een ruitjespatroon.
* Zolang ze nog geen baard hebben, dansen sommige jongens in Turkije in vrouwenkleding. Ze heten köçek.
* Op de Fiji-eilanden is een rok onderdeel van het politie-uniform.
* Jonge mannen bij de Marind in Nieuw-Guinea krijgen vlechtjes en extensions. Zo laten ze zien dat ze single zijn.
* In het Fins, Swahili en Perzisch is er één woord voor hij en zij. Geen aparte woorden.