Elke maaltijd begint voor Amen met een gebed. Ze sluit haar ogen en met haar vingers gekruist slaat ze een kruis. Van haar voorhoofd naar haar borstkas en richting haar linker- en rechterschouder. “Mijn lievelingseten is lasagne. Dat maakt mijn moeder heel lekker met rundvlees, tomatensaus uit een potje en heel veel kaas. Ik houd van kaas, als het maar gesmolten is.”

Ethiopië

Haar moeder glimlacht. Zij is opgegroeid in het Afrikaanse land Ethiopië en daar at zij geen kaas. “We dronken wel melk en aten yoghurt. Maar geen kaas.” Afgelopen zomer is Amen met haar moeder en zusje Yanet op vakantie geweest naar Ethiopië. Vier weken was ze in de hoofdstad Addis Ababa. Voor het eerst. “Het was daar wel anders, want ik kon geen water uit de kraan drinken. Maar het eten heeft daar veel meer smaak. Ik denk dat dat komt doordat het voedsel wordt verbouwd door de mensen zelf en doordat de zon er veel meer op schijnt. En ze gebruiken veel meer kruiden.”

Ze at daar elke dag injera: een hele grote pannenkoek met allerlei verschillende soorten saus met daarin groentes, kruiden en vlees. “Wist je dat in Ethiopië ook een soort boerenkool groeit? Daar maken we geen stamppot van, maar een saus. We eten trouwens geen varkensvlees. In de bijbel staat dat dat niet mag. Alleen schaap, kip, geit, koe en vis. Waarom dat is, weet ik niet precies. Maar veel Ethiopiërs eten op woensdag en vrijdag helemaal vegetarisch. Dat noemen ze vasten. Mijn moeder vond het geweldig om op vakantie elke dag hetzelfde te eten. Zij is er mee opgegroeid. Ik heb liever wat afwisseling.”

Warme plek

Haar moeder maakt soms in het weekend ook injera. Maar dat kost veel tijd. "Het beslag moet een paar dagen op een warme plek staan. In Ethiopië is dat makkelijk, daar is het overal de goede temperatuur. Wij moeten het bij de verwarming zetten, maar die is niet altijd aan. Het mengsel moet een beetje omhoog komen. Dat heet gisten. Daardoor smaakt de pannenkoek een beetje zuur.”

De injera wordt gemaakt van een speciaal soort graan: teff. Deze plant groeit alleen in Ethiopië. Ethiopiërs zijn erg trots op dit speciale gewas. Sommigen denken zelfs dat het door dit graan komt dat Ethiopische atleten goed zijn in marathons lopen: lange afstanden rennen. Ethiopiërs die verhuizen naar het buitenland willen daar ook graag injera eten. Maar teff was tot een paar jaar geleden bijna alleen maar te koop in Ethiopië. Daarom bedachten ze nieuwe recepten, van andere graansoorten. Nu is teff wel te koop in Nederland. Het wordt zelfs verbouwd in Drenthe. Maar veel mensen vinden het niet precies hetzelfde smaken als de teff uit Ethiopië.

Injera eet je altijd met je handen, zonder bestek. “Ik gebruik altijd mijn rechterhand, want daar kan ik veel preciezere bewegingen mee maken dan met links.” Ze legt uit dat er ook een andere reden kan zijn waarom mensen niet met hun linkerhand eten. "Die gebruiken ze om bijvoorbeeld hun billen met water te wassen of met wc-papier af te vegen na de grote boodschap op het toilet.

Handen wassen

“Toen ik bij m’n oma ging eten op vakantie, waste ik haar handen voor het eten met een kannetje water. Dat is een teken van respect. Meestal doet de huishoudster dat. Ik zag daar veel huizen die een hulp hebben die poetst en kookt. En dus ook je handen wast voor het eten. Een ander gebruik aan tafel is dat de jongsten de ouderen hapjes voeren. Maar dat doe ik niet. Dat ben ik niet gewend.”