Godshuis

In het animisme zijn geen gebedshuizen zoals een kerk, moskee of tempel. De meeste ceremonies worden in de natuur gehouden. Bij heilige bomen, bijvoorbeeld. Maar ook een waterval kan een plek zijn om te bidden. 

Bomen en planten
Bomen zijn eigenlijk de huizen van bosgeesten. Ook planten hebben een magische kracht. Daarom aanbidden animisten bomen en planten. Vaak zijn animisten ook bang voor de geesten in planten en bomen. Voordat ze een boom omhakken om een kano te maken, moeten ze eerst vergeving vragen. Of ze houden ceremonies voordat ze oogsten. 

Geestenboom
Tientallen Maleisiërs hebben sinds 9 september 2006 een bedevaart gemaakt naar het dorp Kampung Paya in het noorden van Maleisië. Bij het dorp zou een palmboom staan met een menselijk gelaat. Dat gezicht zat eerst niet in de boom. 
Kranten hebben foto’s gepubliceerd waarop een gezicht op een blad op de zeven meter hoge palmboom te zien zou zijn. Het verschijnsel wordt door de plaatselijke bevolking, die toch al sterk animistisch is, de geestenboom genoemd.

Kerstboom
In bijna elke huiskamer staat rond Kerst een versierde spar. Deze boom wordt al eeuwen gebruikt tijdens feesten. De spar is het symbool van groei en bloei. Omdat de naalden altijd groen blijven. En met een spar in de buurt hoeft de gelovige niet bang te zijn voor heksen en slechte geesten. Die blijven uit de buurt. 

Waterval
Bij erediensten van de Shuar-indianen in Ecuador zijn alleen mannen en jongens aanwezig. Ze vasten eerst een paar dagen. Dan drinken ze bier en een ander goedje waardoor ze visioenen krijgen. Als ze dan onder de waterval gaan staan, komen ze in contact met de geest die in de waterval woont.

Het animisme kent geen god of goden die wereldwijd worden vereerd. Plaatselijk stellen gelovigen wel dingen of gebeurtenissen voor als (een) god. Indianen in Amerika bijvoorbeeld of de volgelingen van het ásatrú, een natuurgodsdienst die in 1972 officieel in Scandinavische landen is erkend, eren een oppergod (Wodan en Allowat-Sakima of de Grote Geest) en bidden tot goden en godinnen van de wijsheid, de jacht of de donder.

Geesten
Spookverhalen of verhalen over schimmen of bewegende voorwerpen, zijn eeuwenoud. Mensen ‘zien’ ook in hun dromen ‘andere, onzichtbare werelden’. Animisten geloven dat deze verschijnselen de niet stoffelijke evenbeelden van dingen op aarde zijn. Ze noemden de verschijnselen soms god, soms geest, soms magische kracht.

Zielen
Onze voorouders wisten al lang geleden dat stoffelijke resten van overledenen vergaan.  Samen met de verhalen over schimmen, spoken en onzichtbare werelden leidde deze kennis bij onze voorouders tot het geloof dat ook ieder wezen een niet zichtbaar, niet stoffelijk evenbeeld heeft. Ze noemden dit evenbeeld de ziel of geest.

Magie

Omdat goden, zielen en andere krachten alom aanwezig zijn, moeten animisten constant  opletten. Ze moeten de goede krachten te vriend houden en zich steeds beschermen tegen boze goden of geesten. Dit doen ze met heilige, magische voorwerpen. Deze voorwerpen worden gemaakt en ingewijd door gelovigen die met geesten kunnen praten. 

Amulet en totem
De voorwerpen zijn er in alle vormen en maten. Ze kunnen heel klein zijn, zoals een amulet of een talisman. Gelovigen hangen die aan een koordje om hun nek of heupen. Totems en fetisjen zijn groter. Dit zijn vaak beelden die symbool staan voor een beschermende macht. Een god of de geest van een voorouder, bijvoorbeeld. 

Alcohol
In de bergen van Bolivia heten geesten ‘apus’. Reizigers die de bergen ingaan, besprenkelen de banden en de motorkap van hun auto of bus met alcohol. Dat stemt de berggeesten gunstig. Zo zijn ze veilig.

Spreuken
Ook woorden hebben macht. Als ze tenminste door de juiste persoon op het juiste moment in de juiste volgorde worden uitgesproken. Dit kunnen spreuken zijn, zegeningen of een vloek. Animisten geloven bijvoorbeeld dat heksen andere mensen, zonder dat die mensen het in de gaten hebben, kunnen vervloeken. 

Overal ter wereld bestaan zeemeerminnen die mannen de golven in lokken. Op Java heet zo’n knappe dame: Nyi Blorong. Haar onderlijf is slangvormig en bedekt met gouden schubben. Ze verleidt mannen met haar schoonheid en belooft rijkdom. Maar met de heren die in haar netten verstrikt raken, loopt het slecht af. Haar paleis is gebouwd op mannen die gestraft zijn voor hun hebberigheid. 

Mamy Wata
De eerste keer dat deze prachtige zeemeermin in boeken wordt genoemd, is in de 18e eeuw in West-Afrika. Ze verleidt mannen. Degene die haar spiegel of kam vindt, wordt rijk. Maar ook ongelukkig. Mamy Wata stelt de jaloezie voor die de bewoners van West-Afrika voelden na de komst van de Europeanen. Die kolonisten brachten veel luxe goederen mee.